Tussen ’s-Hertogenbosch en Vught ligt de stadse groene schakel Fort Isabella. Een 17e-eeuwse fort wat in de 20ste eeuw werd omgebouwd tot kazerne. Nu krijgt dit historische gebied een nieuwe bestemming. Het wordt een mooie mix van wonen, werken, recreatie en educatie. Kortom een buitenstad waar het goed verblijven is voor bewoners, studenten, ondernemers, bezoekers en natuurliefhebbers. Steeds vaker zie je bij dit soort projecten het aspect natuur terugkomen. Dit is ook terug te zien in de duurzame manier van verwarmen en verkoelen van de leefomgeving. In samenwerking met installateur Van Hout is de focus gelegd op het toekomstbestendige warmtenet gevoed door bodemenergie. VHGM die het ondergrondse deel heeft ontworpen. Van Hout het bovengrondse van de duurzame technieken.
Duurzaamheid wat sowieso centraal staat binnen het project Fort Isabella komt ook terug in de herontwikkeling van de bestaande gebouwen. De reeds aanwezige materialen worden zoveel mogelijk hergebruikt.
Wat het project ook uniek maakt is dat naast de renovatie van de bestaande gebouwen, ze in Fort Isabella voor een mooie mix van oud en nieuw zorgen. Inspanning en ontspanning, wonen en werken. Zo worden er woningen gerealiseerd voor 55-plussers, studio’s voor studenten, een kleinschalig huis met zorg voor mensen met dementie en appartementen voor begeleid kamer wonen voor verstandelijk beperkten. Ook wordt horeca afgewisseld met ambachtelijke detailhandel, kantoorunits, een kleinschalig hotel, kinderdagverblijf en een vitaalplein en cultuurcentrum.
De gebouwen van Fort Isabella zullen voor verwarming en koeling gebruik gaan maken van een bodemenergiesysteem. Uitgangspunt is dat alle gebouwen op het bodemenergiesysteem aangesloten worden. Sommige van de gebouwen zijn nieuwbouw, terwijl andere gebouwen worden gerenoveerd. In totaal gaat het om ca. 15.000 m² wonen en 17.000 m² voorzieningen en commerciële ruimten. Tussen alle gebouwen wordt een zeer laag temperatuur warmtenet aangelegd. De opwek vindt plaats in de gebouwen door middel van elektrische warmtepompen.
Net zoals bij de meeste projecten kwamen er een aantal uitdagingen op ons pad. Een uitdaging is dat de eerste woningen al worden opgeleverd, terwijl het bodemenergiesysteem er nog niet is. Tijdelijk wordt dit opgelost door middel van elektrische ketels.
De aanleg van het bodemenergiesysteem was an sich al een uitdaging. Door de omvang van het project was een dubbel doublet of een triplet-wp systeem ook een optie voor dit project, maar door optimalisatie kan de warmte en koude vraag uit 1 doublet geleverd worden. Eén zo’n doublet bestaat uit een koude en warmte bron. Door de juiste bronlocatiebepaling is het ons gelukt aan deze eis te voldoen, zodat de leefomgeving in de winter ouderwets behaaglijk warm is en in de zomer volgens de nieuwe wensen verkoelend aanvoelt.
Een andere uitdaging is dat je in Noord-Brabant maar tot 80 meter diep mag boren om dit systeem aan te leggen. Dit heeft te maken met de juridische restrictie. Onder deze grens van 80 meter is de bodem bestemd voor grondwaterwinning. Om een beeld te vormen is dat in andere gebieden in Nederland tot wel 200 en soms wel tot 300 meter diep geboord kan worden voor de aanleg van deze systemen.
Waar in de effectenberekeningen ook rekening gehouden moest worden zijn de naburige beschermingszone van een waterkering en een Natte natuurparel. Dat laatste is een door de provincie aangewezen gebied met bijzondere natuurwaarden. De focus ligt om deze kwetsbare ‘natte’ natuur te behouden en waar nodig te herstellen. Op deze manier krijgen flora en fauna een betere ontwikkelingskans en ondervinden agrariërs bij veel neerslag minder wateroverlast.
Een waterkering is een object dat als functie het tegenhouden van (oppervlakte) water heeft (wikipedia). Ten oosten en westen van Fort Isabella ligt zo’n waterkering. Met het aanleggen van het bodemenergiesysteem moest met de maximale grondwaterstandsverandering rekening gehouden worden. Houd je daar geen rekening mee dan gaat het waterschap niet akkoord met de grondwateronttrekking.
Kortom, Fort Isabella een historisch uitdagend project waar ‘Specialist bodemenergie’ Ineke van den Oever zich met passie over de effecten heeft gebogen, zodat deze gastvrije locatie met omarmende natuur niet alleen bescherming en rust biedt, maar ook bijdraagt aan de klimaateisen. Zodat door middel van bodemenergiesystemen de natuur en de wereld in stand worden gehouden. Dit naast dat de systemen ten goede komen aan de mensen voor wie deze systemen zijn gemaakt.
Voor meer informatie over dit unieke project of andere duurzame te realiseren projecten kunt u contact opnemen met VHGM via info@vhgm.nl of telefonisch 023 584 11 22. Wij zijn altijd blij als we meemogen denken en werken aan duurzame projecten.